Schuivende rollen
Het gesprek over de stuurloosheid en identiteitscrisis van jongens is urgent. Mannen worstelen, als echtgenoot, in hun maatschappelijke positie en als vader. Hun zonen zitten nog veel dieper in deze problematiek.
De structuur van onze rol
We zijn hier met zijn allen niet zomaar uitgekomen. De huidige situatie heeft een gelaagdheid, een structuur en een bepaalde ‘mindset’. In de tijd dat we als nomaden moesten overleven, bepaalden de fysieke mogelijkheden de rolverdeling. Later, toen clans en stammen onderdeel werden van een volk, bepaalde de overkoepelende cultuur de rollen van mannen en vrouwen. Die definiëring lag vaak nog in het verlengde van de fysieke mogelijkheden. Maar deze kende wel allerlei ‘extraatjes’ waar mannen en vrouwen zich aan moesten houden. Dat leverde vrijwel altijd meer rechten en macht voor mannen op.
Geslacht en identiteit hebben niets met elkaar te maken!?
We kijken op dit moment naar de gevolgen van een bepaalde postmoderne ondergrond waarin de cultuur veel minder bepalend is. Er is heel veel diversiteit en vrijheid en elke vaste definitie – dus ook die van jouw (mogelijke) identiteit – is op losse schroeven gezet. Het is een tijd waarin ‘sekse’ en ‘geslachtsidentiteit’ twee onafhankelijke variabelen zijn geworden. Kortom, in de postmoderne tijd hebben we nog wel een geslacht, maar met onze (geslachts-)identiteit kunnen we alle kanten uit. In het uiterste geval kunnen meisjes als jongen door het leven gaan en omgekeerd.
Zijn we wel zo vrij als we zouden willen?
Vooral vanuit het onderwijsveld komt de vraag omhoog of het jongens altijd wel zo goed doet, om met meer vrouwelijke waarden op te groeien. Net zo min als het in de jaren vijftig voor meisjes altijd goed was om in een patriarchale cultuur te (moeten) gedijen, zo is het ook voor jongens niet altijd wenselijk om in een meer matriarchale cultuur te functioneren. Inmiddels weten we dat jongens bij een overdaad aan vrouwelijke waarden lang niet altijd uit de verf komen.
Het kleine verschil met de grote gevolgen blijft
Gelukkig wijst ook neurologisch onderzoek uit dat we cultureel gezien niet zo vrij zijn als we soms zouden willen. Uiteraard is ieder mens een beetje anders, maar meisjes en jongens blijven ook verschillen. En dat kan niet naar believen weg ge-cultureerd te kunnen worden. En als we dat wel proberen ontstaan er problemen.