Wie kiest?
We leven in een paradoxale conditie. Er worden alsmaar hogere eisen gesteld aan ons vermogen om onze ‘eigen’ keuzes maken. We willen ook graag zelf beslissen, maar we deinzen ook terug. En dat is heel begrijpelijk. Er ontbreekt namelijk onderwijs waarin je had kunnen leren wat dat ‘eigen’ is.
De databank van wijsheid
Het veronderstelt een onderwijs en overdracht van levenservaring en wijsheid over je subjectieve innerlijke dimensie welke door generaties heen verzameld en ge-update wordt. Er hebben premoderne tradities als Hindoeisme en Boedhisme bestaan waarin een dergelijke databank in levende lijve werd bijgehouden en overgedragen.
Externe bepaaldheid
Zonder opvoeding over de innerlijke dimensie van ons bestaan zijn we aangewezen op externe kennis. Ouders die zelf vanuit uiterlijke kennis zijn opgevoed, proberen noodgedwongen van het wonder dat hun kind is een mens te maken, door er van buitenaf aan te boetseren. Voor iedereen die zo is opgevoed is het een hele toer om op levensvragen met een even duidelijke intuïtie te reageren, als op fysieke gevoelens als honger en dorst. Aan kinderen op steeds jongere leeftijd te vragen om levensbepalende keuzes te maken is al helemaal onmenselijk.
Aan de oppervlakte leven
De meeste mensen leven aan de oppervlakte van het menselijke wezen dat ze zijn. Externe kennis, vaardigheden en rol-identificatie zijn de voornaamste bakens waarop men zich verlaat. Maar deze bakens zijn gerelateerd aan de buitenwereld. Elke verandering in die wereld brengt je dan in schudding en leidt tot een verkrampt vasthouden aan de laatste strohalmen.
Ik ben geen machine
Veel mensen, die hun laatste strohalmen verspeeld hebben, grijpen terug op een conventioneel schema. Ze denken dat er iets met ze aan de hand is, wat een objectieve oorzaak heeft. Iets dat gerepareerd kan worden alsof we het over een machine hebben. Vervolgens gaan ze naar anderen die iets over hen zouden kunnen weten. Ik raad mensen altijd aan op alle fronten, fysiek, emotioneel en mentaal hun eigen dokter te blijven, hoe nuttig deskundige adviezen ook kunnen zijn.
Zelfonderzoek
De beslissing om jezelf onder de loep te nemen is een wijze; zelfonderzoek en oefening waarbij je langzaam maar zeker begint te doorzien wie je bent, hoe je geconditioneerd bent en hoe dat je psychische en ook fysieke leven bepaalt. Je ziet dat je gevangen zit en dat elke poging om er uit te komen door de zaak te fiksen zinloos is. Je kunt niet uit de gevangenis van je conditionering komen door de spijlen weg te zagen, maar alleen door te doorgronden hoe ze je leven bepalen. Vervolgens kun je ze stuk voor stuk evalueren door fundamentele vragen aan jezelf te stellen. Wat is de waarde van de grondvesten waar mijn leven nu op gebaseerd is eigenlijk? Lastige maar essentiële vragen. Zeer behulpzaam om te gaan begrijpen hoe je leven werkt en om verder te komen.
“Het niet precies weten wat me ’eigen’ is, maar ook een onderliggende angst voor afwijzing, maken dat ik snel teruggrijp naar mijn bakens die gerelateerd zijn aan mijn opvoeding en cultuur. Tegelijkertijd heb ik deze bakens ook nodig om onderscheid te leren maken tussen wat mij ‘eigen’ is en wat niet. Loskomen van mijn rollen, verwachtingen en eisen, die ik inmiddels mezelf opleg, is een lastig maar mooi proces. Het is de tederheid en kwetsbaarheid in mijzelf waardoor ik op een verfijnder niveau me kan verbinden met mezelf (en de ander). Het is ook deze verfijnde hartenergie waarin ik mijn authentieke verlangens kan herontdekken. Door mij iedere keer opnieuw hier op af te stemmen en dit als ijk- en startpunt te nemen kan ik opnieuw leren kijken, voelen en ervaren wat voor mij van waarde is…