Mensbeeld en Persoonlijk Leiderschap
Persoonlijk Leiderschap kan in onze cultuur van alles betekenen. Het kan gaan over je mindset, over managementvaardigheden, over NLP vaardigheden enzovoort. Wat Persoonlijk Leiderschap betekent hangt af van het mensbeeld van waaruit het benaderd wordt. Wat betekent Persoonlijk Leiderschap als jij je hele (integrale) wezen wilt meenemen in hoe je je verhoudt tot jezelf, je relaties, werk en de wereld? Vanuit integraal oogpunt heeft Persoonlijk leiderschap daarom een specifieke betekenis.
De evolutie van ons mensbeeld en persoonlijk leiderschap
Persoonlijk leiderschap is een ‘uitvinding’ van de moderne tijd. In de traditionele tijd werd alleen van ons verwacht dat we ons zo goed mogelijk aanpasten aan de algemene waarden en normen van de cultuur. Het ‘conformistische zelf’ functioneert daarin het beste. In de moderne tijd ontstaat het ‘individu’, de individuele burger, de kunstenaar, de wetenschapper enzovoort. Ook ontstaat de manager die vanuit zichzelf leiding geeft. In de postmoderne tijd wordt gepoogd hiërarchie te elimineren en gaat het vooral om gelijkwaardig samenwerken. Het is pas sinds kort dat het post-postmoderne of integrale niveau van bewustzijn er is, met een bijbehorend integraal leiderschap dat alle elementen van het menselijke wezen meeneemt. 1.) 2.)
Persoonlijk Leiderschap dat integraal is, bedient zowel het ‘zijn’ als het ‘worden’
Vanuit een integraal perspectief gaat persoonlijk leiderschap zowel over thuis komen in ‘wie je bent’, als in je potentiele en feitelijke ontvouwing. Anders gezegd: het omvat zowel het ‘zijn’ als het ‘worden’. Daarom vindt het zelfonderzoek plaats binnen de context van twee vragen die mensen zichzelf door de eeuwen heen stellen.
- Wie ben ik?
- Waarvoor ben ik hier?
Vervolgens is dan de vraag wat het zelfonderzoek is om die twee vragen te beantwoorden.
Wil je dit leren praktiseren? Bezoek dan eens de Omega Levensschool >
Vier domeinen van zelfonderzoek
Persoonlijk Leiderschap heeft vanuit integraal oogpunt zelfonderzoek en oefening in vier domeinen nodig. Ten eerste: het domein van ‘Ontwaken’; het doorzien wie je voorbij je denken en conditionering ‘in essentie bent’. Ten tweede: het domein van ‘Groeien’; jezelf ontwikkelen op verschillende ontwikkelingslijnen. Ten derde: het domein van ‘Schaduwwerk en Heling’. Ten vierde: het domein van ‘Geven en bijdragen’. Wat houdt elk domein in?
Domein 1: Ontwaken
Bij ‘ontwaken’ gaat het er om dat je je identificaties gaat doorzien. Dan zie je dat je noch je gedachtes, je emoties, je lichaam, de rollen die je speelt, je geschiedenis of datgene wat je weet of bezit bent. Je bent iets anders wat aan al die identificaties vooraf gaat of er aan voorbij gaat. Ontwaken gaat over zelfonderzoek waarbij je dit steeds dieper gaat beseffen. Op het moment waarop je dit weet, van je samen met wie je bent. Dat is niet een gedachte van wie je bent, maar een zijn van wie je bent. En dit ben je altijd, ook al zie je dat even niet. Meditatie en contemplatie zijn hier de belangrijkste vormen van zelfonderzoek. Het zelfonderzoek leidt je telkens terug naar wie je bent.
Domein 2: Groeien
Groeien vindt altijd plaats op ontwikkelingslijnen. Daarvoor is het ondersteunend om vast te stellen waar je op een bepaalde ontwikkelingslijn aangekomen bent en waar je naartoe wilt groeien. Er zijn wel honderd ontwikkelingslijnen die door culturele inspanning ontwikkeld zijn, zoals ‘autorijden’, ‘voetballen’ en elk vak of vakgebied dat we in het leven geroepen hebben. Ongeacht welke van deze lijnen je beloopt, je hebt er een aantal basale ontwikkelingslijnen voor nodig die met je mens-zijn te maken hebben, ongeacht welke cultureel ontwikkelde ontwikkelingslijnen ermee bediend worden. Welke zijn dat?
Groeien op ontwikkelingslijnen
Bij ‘groeien’ op ontwikkelingslijnen die met je mens-zijn te maken hebben gaat het hoofdzakelijk om:
- Je fysieke ontwikkeling betreft zaken als je motoriek, je conditie, je vitaliteit die ondersteund kan worden door bewegen, dagritme, eetgewoontes etc.
- Je emotionele ontwikkeling betreft het toelaten en benutten van emoties.
- Je relationele ontwikkeling, waarbij je kwaliteit brengt en houdt in je relateren.
- Je mentale ontwikkeling: Het doorzien van geconditioneerde gedachtes en overtuigingen om vervolgens het perspectief te kunnen nemen dat je ontwikkeling ondersteunt.
- Je ‘zelf-identiteit’ ontwikkelt zich ook potentieel naar steeds hogere niveaus.
- Je ethische ontwikkeling. Weten hoe je wilt handelen in je leven.
- Morele ontwikkeling. Het innerlijk kompas over juist en onjuist ter beschikking hebben.
- Transmentale ontwikkeling. Weten waar je passie ligt en op welke hogere doelen je je leven baseert.
Domein 3: Schaduwwerk en Heelwording
Soms wordt onze ontwikkeling geblokkeerd doordat in ons systeem dingen vast zitten die we niet kunnen zien of ervaren, of waar we moeilijk echt contact mee kunnen maken, maar die wel ons leven beïnvloeden. Dat is ‘je schaduw’. Daarbij zijn er twee vormen van schaduw te onderscheiden.
- Schaduw ten gevolge van frustrerende omstandigheden. Iedereen heeft schaduwen die het gevolg zijn van opvoeding, waarbij we het contact met onszelf verloren zijn. Zowel in wie we zijn als waarvoor we er zijn. We zijn bijvoorbeeld gefrustreerd, ontmoedigd, pijnlijk getroffen, teleurgesteld en bang. We zijn de gevoelens gaan afweren en hebben daartoe een pantser ontwikkeld. Met dit lichaamspantser houden we de gevoelens in het onbewuste. We hebben compromissen gesloten en zijn een andere kant uit gegroeid dan de roep van onze ziel wil.
- Trauma’s. Dat zijn ladingen en mechanismen die zich alsmaar aandienen omdat je iets hebt meegemaakt dat veel te groot voor je was. Het zijn fysieke imprints die ook in ej hersenen hun sporen achter kunnen laten. Denk daarbij aan grensoverschrijding, plotseling verlies van een ander, van een veilige omgeving of van bepaalde vermogens. Ook in de vroege jeugd maakt iedereen wel momenten mee, die traumatisch van aard zijn.
Domein 4: Geven en bijdragen
Bewuste ontwikkeling leidt soms tot een nieuwe overlevingsstrategie waarbij mensen alleen met zichzelf bezig zijn. Het bekende navelstaren. Dan beperkt het Persoonlijk Leiderschap zich tot jouzelf en is daarom niet integraal. Het is pas integraal, als je het ziet in de context van alle aspecten en domeinen van je leven: ‘jezelf, ‘de ander’ en ‘de wereld om je heen’. Dat betekent ook dat het niet altijd waar is dat het beter met jou gaat als je vooral met jezelf bezig bent. In je geest, en dus in jou ben je verbonden met de weidere wereld. Hoe je jezelf daarin plaatst bepaalt mede je kwaliteit van leven.
De ontwikkelingslijn van de ‘zelf-identiteit’.
je ‘zelf-identiteit’ is een meer neutrale term voor het ‘ego’. Tegen de tijd dat je 7 jaar oud bent, heeft het ‘zelf’ zich zodanig gevormd dat de rest van de ontwikkeling van het zelf daarop voortbouwt. Bij bewuste ontwikkeling, welke ondersteund wordt door een geïntegreerde benadering van lichaamsgerichte technieken is het mogelijk zeer diepe conditioneringen in beweging te brengen. Daardoor kun je naar steeds hogere niveaus van bewust zien, voelen en waarnemen komen. Elk volgende niveau omvat en overstijgt ideaal gesproken de vorige niveaus. Elk volgens niveau geeft je meer ruimte en vrijheid. Op de hogere niveaus gaat de spirituele dimensie van ons wezen meedoen. (Zie hiervoor ook ‘Update Leiderschapsideaal: de Centaur’.)
De spirituele ontwikkelingslijn
Er is ook nog een spirituele ontwikkelingslijn waarop ‘groeien’ en ‘ontwaken’ elkaar positief beïnvloeden. Als we door middel van meditatie en contemplatie beginnen te ontwaken, worden we in ons hart en onze ziel aangeraakt. We zijn een geraakt mens geworden en zijn direct verbonden met de zaken die onze compassie wakker maken. We kunnen dat wat ons raakt niet meer buiten ons plaatsen. Dit is een ‘weten door samen te vallen met …….’. Dit is geen dualistische kennis, maar wordt met een niet te vertalen, maar wel heldere Engelse term ‘knowledge by identity’ genoemd. Ik weet iets doordat ik het ook ben. Wat betekent dit voor ons mensbeeld en persoonlijk leiderschap?
De ethiek van je hart
Dan komt je ethiek en moraal vanuit je hart en mind als vanzelf omhoog. Verantwoordelijkheid nemen wordt een spontane vreugde in plaats van een zware last. Leiding over je Leven nemen op basis van Integraal Zelfonderzoek en Oefening doet aanspraak op het verwerven van dit niveau van spirituele ontwikkeling. Op dat niveau gaat je ‘weten’, zich als ‘wijsheid’ uitdrukken in wie je bent op alle vlakken van je leven. Een persoonlijk leiderschap dat gebaseerd is op dit integrale mensbeeld is spontaan dienend op basis van het ontwikkelingsniveau waarop het is aangekomen. Het is geen nieuwe moraal of ethiek waarbij het om een bepaald gedrag gaat.
1.) Management en leiderschap kan geheel vanuit integraal perspectief benaderd worden. Zie >
2.) De evolutie van mens-zijn heeft verschillende mensbeelden voortgebracht. Dat heeft invloed op het werken met mensen. (Zie ook de post over ‘Coaching’.)