Je wordt niet ‘heel’ door de nadruk op ‘je-zelf’
Vaak gaat het bij bewuste ontwikkeling over ‘mij’: degene die je bent als jouw lichaam, jouw gevoelens en emoties, jouw ideeën, jouw eventuele pijnpunten en trauma’s. Daarbij wordt gemakkelijk vergeten dat een mens met zijn geest in open verbinding staat met zijn omgeving. Zo is hij ‘ontworpen’. Je wordt daarom niet ‘heel’ door de nadruk op ‘je-zelf’ te leggen. Zelfonderzoek is meer dan in je navel kijken. Daarom is zowel de vraag ‘Wie ben ik?’ als de vraag ‘Waarvoor ben ik hier?’ van belang. Hoe zit dat?
Identiteit = lijden
Vanuit spiritueel oogpunt is elke ego-identificatie een garantie om in vechten en lijden verzeild te raken. Elke identificatie met je lichaam, gedachtes bezittingen, ideeën, geschiedenis, geslacht, seksegeaardheid, groep, bevolkingsgroep, land, geloof creëert een scheiding: dit ben ik wel en dat ben ik niet. Elke aantasting daarvan door een ander, of door de loop der dingen, leidt gemakkelijk tot een slachtofferpositie en een gevecht. Ik zeg niet dat mensen geen slachtoffer worden van dingen en dat opstand daartegen niet belangrijk is. Maar een mentale ego-identificatie met die positie is altijd een onware polariserende constructie die tot vechten en lijden aanleiding geeft. (Volgende keer meer over het begrip ‘Post Woke’.)
Gevangen in ‘identificatie’ is lijden
De mens die geïdentificeerd is met vaste ideeën en overtuigingen, is ‘afgescheiden’ van wie hij werkelijk is. Hij is zowel de toegang tot ‘zichzelf’ kwijt, als tot het grotere geheel. Hij leeft versplinterd in wisselende identificaties met zijn lichaam, emoties gedachtes en bezigheden. Een aantal tradities uit het Oosten uit de prémoderne tijd, zien dit als de oorzaak van onwetendheid en lijden. Zij spreken van ‘bevrijding’ uit dit lijden. Daarbij ga je over van een identificatie met vaste ideeën en overtuigingen, naar een oriëntatie waarin je doorziet dat elke identificatie illusoir is omdat de werkelijkheid vloeiend is. Doorzien dat alles komt en gaat heet bevrijding. Dat kun je alleen zien vanuit de plek waar het zwaartepunt van je bewustzijn samenvalt met het bewustzijn zelf. Dat is dan je ‘oog’ naar alle objecten die verschijnen. Meditatie is hierbij zeer ondersteunend.
Eenheid en totaliteit
Als je rust in puur bewustzijn kom je los van elke identificatie en dat geeft een besef van eenheid. Het bewustzijn waarin alles komt en gaat, omvat alles wat er maar waar te nemen en te ervaren valt. In veel Oosterse tradities is deze bevrijding het einde van het pad. Vanuit een integrale evolutionaire spiritualiteit is deze ascetische positie echter pas het begin. Deze bevrijding is de noodzakelijke, maar onvoldoende voorwaarde, om jezelf tot de wereld te kunnen verhouden. Er is wel eenheid als een ‘staat van zijn’, maar de rest, de totaliteit blijft nergens. Je kunt noch zicht krijgen op wie jij als concreet uniek mens bent, noch op je betrokkenheid. Vanuit de ascetische positie is het irrelevant en onmogelijk om de twee grote vragen te beantwoorden.
‘Zelfonderzoek’ naar beide vragen
Maar de onthechte innerlijke waarneming, maakt het wel mogelijk om jezelf als uniek individu, zonder voorkeuren en afweerhoudingen te ontvangen en waar te nemen. Dan kun jij door middel van zelfonderzoek beginnen met het beantwoorden van de vragen ‘Wie ben ik?’ en ‘Waarvoor ben ik hier?’. Deze vragen vragen verdienen ieder een eigen benadering.
Wie ben ik?
Bij het onderzoek met de vraag ‘Wie ben ik?’, praktiseer je het vermogen om jezelf als uniek mens, van moment tot moment, in een een open gewaar-zijn te ontvangen. Jij bent er altijd al. Jij ontvangt jezelf als een ‘zijnde’. Daarin zie je jezelf helder en onbevooroordeeld los van allerlei ondermijnende overtuigingen. Dan ben je thuis. En dat is verrukkelijk.
Zie voor de start van je zoektocht de trainingen Opening en Fundament bij Omega Levensschool.
Leven in een liefdesperspectief
Bij het onderzoek met de vraag ‘Waarvoor ben ik hier?’ onderzoek je de betrokkenheid van die mens die je bent op zichzelf, zijn relaties, de belangrijke onderwerpen en thema’s in zijn leven en de wereld om hem of haar heen. Een ‘Hart-Mind-blik’ op jezelf, de ander en de wereld, geeft een ervaring van ‘liefde’. In die zin is ‘liefde’ een visie: je ziet, in weerwil van wat er in de wereld gaande is, een gedroomde gedurfde werkelijkheid: je leeft in visie, zonder te ontkennen wat daarmee in tegenspraak is.
Zie voor het zelfonderzoek met de onderzoeksvaar ‘Waarvoor ben ik hier?’ de Centaurtraining bij Omega levensschool.
Leven met een visie is zowel een luxe als een verantwoordelijkheid
Een klimaatdepressie, of een duurzaamheids-depressie, of een vluchtelingencrisis-depressie zijn zomaar geboren. Je hoeft maar een van deze grote vraagstukken in je denkgeest toe te laten en je kunt inzien dat het een complex ‘wicked‘ probleem is en in die zin niet één op één oplosbaar. Afsluiten is verleidelijk. Maar je afsluiten van dat wat diep van binnen waargenomen en geweten wordt, betekent dat je naar alles en iedereen in contractie verkeert. Je bent dan ook afgesloten naar degene die naast je op de bank zit. Juist ontvangen en toelaten, opent je tot meer compassie en leven naar jezelf, de ander en de wereld om je heen.
- Zie ook ‘Leven met of zonder een visie?
- Zie ook ‘Leven in visie kan een gevangenis zijn.‘